VR terapi uygulamaları güçlü bir psikolojik müdahale biçimidir. Sanal gerçeklik terapi Avrupa ve ABD’de uzun süredir VR terapi olarak kullanılmakta olup, saygın birçok üniversitede araştırma enstitüleri kurulmakta ve üzerine bilimsel yayınlar yapılmaktadır. Bir çok hastanın kaygı bozukluğu tedavisinde VR terapi uygulamaları, destekleyici bir yöntem olarak, yüksek oranda başarılı sonuçlar vermektedir. İlk uygulamalar ABD de savaş gazisi askerlerin travma tedavisinde kullanılmış, alınan başarılı sonuçlar diğer kaygı bozukluklarında da, tedavi ortamlarının gelişmesine sebep olmuştur. Teknolojinin ilerlemesi ile birlikte, artık terapistlerin kullanımına uygun yazılımlar üretilmiştir. Psikolojinin teknoloji ile bu buluşması, psikoterapide yeni bir dönemin başladığına işaret etmektedir.
Sanal Gerçeklik terapi uygulamaları – VR Terapi nedir?
Sanal gerçekliği düşündüğümüzde aklımıza oyun oynama ve eğlenceli sanal deneyimler gelme eğilimindeyiz. Ancak sanal gerçekliğin faydaları eğlenceden çok daha geniş bir alanda yer almakta. Hem sanal gerçeklik hem de artırılmış gerçeklik (VR / AR), spor, cerrahi ve hatta ordudalar gibi çeşitli endüstrilerde kullanılmıştır. Ve son zamanlarda VR terapi uygulamaları ile birlikte psikologlarda kullanmaya başladı.
İngiltere’de her 4 kişiden 1’inin her yıl bir tür akıl sağlığı sorunu yaşayacağı bildirilerek, akıl hastalığının Birleşik Krallık ekonomisine yılda 100 milyar £ ‘ a mal olduğu tahmin edilen akıl sağlığı ile ulusal olarak büyüyen bir endişe olmaya devam ediyor . Ek olarak, Covid-19’un etkisinin, krizin doğrudan bir sonucu olarak ruh sağlığı desteğine ihtiyaç duyan 10 milyon insan olacağı tahmin ediliyor . Bu, İngiltere nüfusunun neredeyse% 20’si zaten yüklü bir sistemden ek desteğe ihtiyaç duyuyor.
Veriler her ne kadar ingiltere odaklı olsada bir çok dünya ülkesi aynı endişeyi ve süreci yaşamaktadır.
Sanal gerçeklik terapi hali hazırda fobiler, anksiyete, yeme bozuklukları ve travma sonrası stres bozukluğu gibi akıl hastalıklarının tedavisine yardımcı oluyor. Dijital uygulamalar, NHS tarafından hastanın akıl sağlığını desteklemek için zaten yaygın olarak kullanılıyor ve teknolojilerin maliyeti düşerken, tıbbi bakım ve tedavinin, zihinsel sağlık hizmetlerinde VR’ın daha geniş kullanımını dahil etmek için dijital teknolojileri daha fazla kullanacağı tahmin ediliyor.
VR terapi uygulamaları ve umut verici etkisi
Şu anda Birleşik Krallık’ta, Oxford Üniversitesi ve Oxford Health NHS Foundation Trust tarafından yürütülen, türünün en büyüğü olan NHS vakıfları arasında yürütülen bir klinik araştırma var ve ciddi zihinsel sağlık bozukluğu olan katılımcıların VR terapi yoluyla korkularına meydan okuduğunu görüyor.
Northumberland, Tyne ve Wear NHS Foundation Trust’ta klinik psikoloji danışmanı ve uygulama lideri Dr Rob Dudley yaptığı bir açıklamada: “İnsanlar sanal gerçeklik teknolojisi tedavisini kullanarak yerel bir mağaza, kafe veya GP ameliyatı gibi korkulan yerleri sanal bir ortamda deneyimleyebilir. Bu, insanların nasıl yöneteceklerini öğrenmelerine ve hissettiklerinden daha güvende olmalarına izin verecek kadar gerçekçi.
Yüz yüze terapiye karşı sanal gerçeklik terapi
OxfordVR , gameChange VR çalışmasının ortaklarından biri. Daniel Freeman tarafından kurulan OxfordVR’ın arkasındaki ekip, etkili bir zihinsel sağlık tedavi planının, hastanın gerçekçi durumlarda faydalı davranışlar uygulayabileceği, yüz yüze terapi sırasında her zaman mümkün olmayan aktif bir plan olduğuna inanıyor.
Daniel Freeman, 2001 yılında VR ile çalışmaya başladıktan sonra akıl sağlığı hastaları için VR tedavilerinin kullanımında öncü. 2017 yılında, zihinsel sağlık koşullarını tedavi etmek için VR kullanan 25 yıllık bir dönemden 285 çalışmayı gözden geçirerek araştırma yaptı. İncelemesi şu sonuca vardı: “Sonuçlar, VR’nin hastalar için hızlı ve kalıcı iyileştirmeler sağlamak için kanıtlanmış bir yöntem olduğunu kesin bir şekilde doğruladı.”
Bu araştırmayı, Freeman’ın Klinik Psikoloji profesörü olduğu OxfordVR ve Oxford Üniversitesi tarafından 2018’de yürütülen bir deneme izledi. Deneme, uzun süreli yükseklik korkusu olan 100 kişinin ya VR terapisi aldığını ya da hiç tedavi görmediğini gördü. VR terapisi alanlar, sanal bir asistanın rehberliğinde 5 tedavi seansı deneyimledi ve bu, yükseklik korkularında ortalama% 68’lik bir azalma sağladı.
Freeman şöyle açıkladı : “Sanal gerçeklik, her türlü alanda psikolojik terapiyi dönüştürüyor… VR’nin yardımcı olamayacağı çok az koşul var çünkü sonuçta her zihinsel sağlık sorunu gerçek dünyadaki bir sorunla başa çıkmakla ilgili ve o rahatsız edici durumu sizin için üretiyor. ”
VR TERAPİ UYGULAMALARI TEDAVİ AMAÇLI KULLANILAN BAŞLICA FOBİLER
Kapalı Alan Korkusu (Klostrofobi)
Bireyin kapalı alanda bulunmaktan ya da küçük-dar yerlerde bulunmaktan dolayı yoğun bir korku ve kaygı hissetmesi durumudur. Kapalı alan korkusu olan bireyler; asansör, tünel, uçak, Mr cihazı gibi yerlerde bulunmaktan kaçınmaktadırlar. Kendilerini kapana sıkışmış, kurtulamayacak gibi hissedebilmektedirler.
Yükseklik Korkusu (Akrofobi)
Bireyin gerçek dışı bir şekilde yüksekte bulunmaktan korkması, endişe duyması anlamına gelmektedir. Böyle bir sıkıntısı olan bireyler; yüksek binalardan, köprülerden, cam asansörlerden, yüksek merdivenlerden, balkonlardan kaçınmaya çalışırlar.
Uçak-Uçuş Korkusu
Bireyin uçak, helikopter gibi araçlara binmeye dair yoğun kaygı, korku yaşaması durumudur.
Açık Alan Korkusu – Dışarı Çıkma Korkusu (Agorafobi)
Bireyin gerçek dışı bir şekilde bulunduğu yerden kaçamayacağına ya da çıkamayacağına dair yoğun endişe ve korku yaşaması durumudur. Agorafobisi olan bireyler; kalabalık yerlerden, açık alanlardan kaçınabilirler.
İğne Korkusu
Bireyin gerçek dışı ve yoğun bir şekilde iğneden, enjeksiyondan, endişe, korku hissetmesi durumudur.
Karanlık Korkusu
Bireyin karanlık ortamda bulunmaktan korkması, endişe duyması ve kaçınması anlamına gelmektedir. Karanlık korkusu olan bireyler; karanlıkta dışarıya yalnız çıkmaktan ya da yalnız başına uyumaktan kaçınabilmektedir.
Hayvan Korkusu
Bireyin bir hayvan ile karşılaşmasında ya da karşılaşacağı düşüncesinde yoğun endişe ve korku hissetmesi durumudur. Hayvan korkusu olan bireyler; örümcek, hamam böceği, köpek, kedi, güvercin gibi hayvanlardan kaçınma eğiliminde olabilmektedir.
Araba Kullanma Korkusu
Bireyin araç kullanırken ya da araç kullanacağına dair düşüncesi ortaya çıktığında yoğun endişe ve korku durumunun ortaya çıkmasıdır. Araç kullanma korkusu olan bireyler; daha çok toplu taşıma araçlarını tercih etmekle birlikte, kendi başlarına araç kullanmaktan kaçınabilmektedirler.
El Yıkama Obsesyonu
Bireyin yoğun bir şekilde kendini elini yıkamaktan alı koyamaması durumu sanal gerçeklik terapisi ile çalışılan alanlardandır.
İnsanların Önünde Konuşmaktan Korkmak
Bireyin insanlar önünde konuşmaktan ya da sahnede yer almaktan yoğun bir şekilde kaygı ve korku hissetmesi durumudur. Bu tarz korkusu olan bireyler; sunumlardan, toplantılardan ya da performans sergilemeleri gereken durumlardan kaçınmak eğilimi gösterebilmektedir.
VR terapi uygulamaları faydaları
VR terapi sistemleri, terapistlerin bir hastanın gördüklerini ve duyduklarını kontrol edebildiği kontrollü bir ortam üretir. Ayrıca, ayarlamalar yapabilir ve hastanın bireysel ihtiyaçlarına özel bir yaklaşım sunabilirler. Sanal olarak yönlendirildiğinde, hastalar duygusal tepkilerini geliştirmek için güvenli bir alan yaşarlar.
VR terapi, akıl sağlığı için yardım arayan kişilere erişilebilir bir çözüm sunar. Birçoğu bir terapist bulmakta veya bir terapistle yüz yüze görüşmede yaşanılan sıkıntıları aşabilirken, VR kullanıcının terapistlere, mobil cihazlar ve akıllı telefonlarla bile kullanılabilen sistemlerle bekleme süreleri olmadan evden erişmesine olanak tanır.
USC’nin Yaratıcı Teknolojiler Enstitüsü’nde Tıbbi Sanal Gerçeklik Direktörü Dr. Albert “Skip” Rizzo, 2020’deki Psych Congress Elevate konferansında konuştu ve VR’nin geleneksel yöntemlerle birlikte bir araç olarak kullanılması gerektiğini belirtti: iyi eğitimli klinisyenlere olan ihtiyacı ortadan kaldırıyor ”dedi. “Aslında, gerçekten yaptığımız şey, klinisyenlere becerilerini geliştirmeleri için araçlar sağlamak. Teknoloji kimseyi düzeltmez. İyi eğitimli bir klinisyenin elindeki bir araçtır. ”
VR terapi nereye gidiyor? VR terapi eğitimi
Terapide VR’ı araştırmaya ilk başladığımızda, teknolojinin zaten sektörü ne kadar olumlu etkilediğini görünce araştırma yapma gereği duyduk. Ve çoğu endüstri gibi, bu mevcut çalışma yöntemlerini değiştirmekle ilgili değil, bunun yerine onları geliştirmek ve hayatı daha iyi hale getirmekle ilgili.
VR terapisinin daha uygun maliyetli ve kullanımı kolay olduğu için, 2021’de Birleşik Krallık’ta artan ruh sağlığı krizine umut verici bir çözüm arıyor. Etkinliğinin kanıtı artmaya devam ederken, daha fazla çalışmanın tamamlanması gerekse de, VR terapi tedavi daha erişilebilir hale gelecek ve daha yaygın olarak kullanılacak gibi görünüyor.
